Saturday, June 07, 2008

Zeno, Femat, Wiles en ...?


Het was de week van ‘de glijdende schaal’. De glijdende schaal is een ‘gedachten experiment’.
Dankzij gedachten experimenten is de natuurkunde in de loop der eeuwen geworden wat ie is. In de wiskunde spreken we van ‘vermoedens’. Bijna 400 jaar bleef de laatste stelling van Fermat een vermoeden tot Andrew Wiles de juistheid ervan bewees. De hele wereld zag ontroerd de tranen van Wiles. Voor één moment stonden we allen even op de top van het wiskundegebergte en zagen we dat prachtige landschap van de menselijke geest.
Gedachten experimenten zijn heel gevaarlijk. Een heel klein weeffoutje is voor het publiek soms onzichtbaar. Deze week was dat het geval met de glijdende schaal. In de media en het parlement werd de glijdende schaal uitgedrukt in procenten. Daardoor kon men “bewijzen” wat men maar wilde.
De paradox van de Haas en de Schildpad waarmee Zeno meer dan 2000 jaar geleden bewees dat een schildpad harder loopt dan een haas is een mooi voorbeeld van het gebruik van een onjuiste schaal en een leuke hersenkraker voor middelbare scholieren. Zeno gaf de afstand een schaalindeling in plaats van de tijd en schiep daarmee een fraaie paradox.
Door de glijdende schaal in procenten te verdelen bracht de CU de medische wereld in discredit. Verdeel je die schaal in gehele getallen dan blijkt ineens wat de denkfout is:
‘Als we met embryoselectie in Nederland één leven kunnen redden is er dan iemand in den Haag die dit persoonlijk wil of kan verbieden?’
Door beneden op de glijdende schaal een vrouw van vlees en bloed (het getal 1) te zetten in plaats van procenten wordt de hele discussie van deze week volkomen zinloos.
Zeno wist heel goed wat hij deed, Rouvoet niet. Zeno zei dan ook tegen elke nieuwe groep studenten: ‘Vanaf nu wil ik het woord Zeus nooit meer van jullie horen!’

No comments: