Adelaarsnevel.

Onno Pols was vandaag de eerste van acht astronomen die, voor oudjes zoals ik, over hun werk vertellen.
Hoe ontstaan, vanaf de oerknal, de circa 100 elementen die wij op de middelbare school in de natuur- en scheikundeles hebben leren kennen? Daar ging het vandaag over en de foto geeft een prachtig beeld van een van die keukens waarin onze elementen worden gemaakt.
Als een olifant door de ontstaansprocessen stappend:
1.Kernfusie van H (waterstof) naar He (helium) bij ongeveer een miljoen graden Kelvin.
2.Kernfusie van He naar C (koolstof) en O (zuurstof), met temperaturen van 100 miljoen graden Kelvin.
Op deze mannier ontstaan alle metalen tot en met Pb (lood), lood is het zwaarste nog stabiele element. Wat na lood komt is radioactief. De ‘keukens’ waar die processen plaatsvinden zijn gespecialiseerd in het ‘invangen’ van neutronen, door tijdens kernfusies bij tussenstappen neutronen in te vangen worden reeksen van elementen gemaakt.
De Adelaarsnevel van de foto is de M16 en te zien in de richting van het sterrenbeeld De Slang. Als u een flinke verrekijker zonder trillen weet vast te houden is de M16 als een klein vlekje te zien. Die ontstane radioactieve elementen vervallen later weer tot lood. Ontstaan en verval. Onze zon heeft nog voor een vijf miljard jaar brandstof (H) en zal dan uitdijen en tot een zogenaamde ‘witte dwerg’ vervallen. Maar ook wij vervallen:

Ik ben gegroeid uit sterrenstof,
een druppel uit de oceaan,
waar ik na het einde van mijn tijd
vloeiend terug zal gaan.

Erica, september 2000