Zingen.

Franz Schubert, Wilhelm August Rieder 1875.
Vanmorgen gezongen bij Lennerd. Dat is altijd een heerlijk begin van de dag. We begonnen met Schubert, vandaag uit Winterreisse van Wilhelm Müller Frülingstraum Ich träumte von bunten Blumen... en Gute Nacht Fremd bin ich eingezogen.... Idem van Müller uit Die Schöne Müllerin het lied Morgengruss Guten Morgen, schöne Müllerin! wo steckst du gleich das Köpfchen hin...
Lennerd leert me iedere keer weer beter de moeilijke overgangen te zingen. Echt de fout ingaan kan ook. Een poos terug neigde ik bij Leise flehen meine Lieder durch die Nacht zu dir (Ständchen) naar 'Schmieren'. Nee dat mocht natuurlijk niet, geen André Hazes!
Eigenlijk moet je, net als de echten, de tekst altijd uit het hoofd kennen. Je kunt je dan helemaal concentreren op de muziek. Nu moet ik letten op de tekst en tegelijk op de noten en de piano van Lennerd. Zingen is heerlijk, maar net als schaken verrekte moeilijk!
Van Brel zongen we La Tendresse, tot slot mocht ik me nog even uitleven met Lili Marleen:
Vor der Kaserne
vor dem groszen Tor
stand eine Laterne,
und steht sie noch davor,
so wolln wir uns wiedersehn,
bei der Laterne wolln wir stehn
wie einst, Lili Marleen.
.....................................
.....................................
Aus dem stillen Raume,
aus der Erde Grund
hebt mich wie im Traume
dein verliebter Mund.
Wenn sich dich die späten Nebel drehn,
werd ich bei der Laterne stehn
wie einst, Lili Marleen.
Dit zingt zo 'heerlijk weg' vijf coupletten en ik zie het allemaal voor me.

Meekrap terug in Zeeland.

Sinds de 15e eeuw werd in Zeeland, vanwege de goeie kleigronden, op grote schaal meekrap (Rubia tinctorum) geteeld. Dit omdat de wortel van de plant de kleurstof alizarine bevat. Eind 19e eeuw kwam een eind aan de teelt van meekrap omdat men een methode ontwikkelde om de kleurstof alizarine langs chemische weg te maken.
Nu er weer belangstelling is voor millieuvriendelijk geproduceerde kleding en de chemische industrie met argusogen wordt bezien krijgt de meekrapplant weer kansen.
Directeur Anco Sneep hoopt dat zijn pas opgerichte bedrijf Rubia Pigmenta Naturalis half september op volle kracht zal draaien.
De fabriek heeft onder anderen als klant de gordijnfabriek De Ploeg.
'Nergens krijg je nog zo'n dieprood als met de op meekrap gebaseerde kleurstof' zegt Sneep.
Akkerbouwer Jan de Wilde uit Sint-Maartensdijk wil wel meekrap blijven verbouwen als Rubia genoeg blijft betalen.
Mijn overgrootvader van moeders kant verbouwde wel meekrap. Zelf heb ik nooit een akker met meekrap gezien. De gewassen vlas en papaver die ook niet meer voorkomen in Zeeland heb ik nog wel bij mijn vader gezien. Ik weet zelfs nog dat er mannen 'van de overkant' (Zeeuws Vlaanderen) in de keuken zaten die het vlas kwamen kopen. Vlas werd 'van het land' verkocht omdat de koper op de akker de kwaliteit van het gewas beoordeelde.
Met dank aan Theo Tervijlen die me een artikel uit het Financieel Dagblad gaf over Rubia Pigmenta Naturalis.

Geslaagde Overval.

Botero, Familia.
Erica's demente broer is al lange tijd opgenomen in een verzorgingstehuis in Scheveningen.
Het lukte de laatste jaren alleen Erica en mij om hem mee te nemen uit het tehuis. Bij aankomst pakte Erica dan zijn jas, zette zijn hoed op en ik vertelde hem dat we met de auto naar (bijvoorbeeld) Kijkduin gingen en hem kwamen halen voor de lunch. Er werd niet gevraagd of hij dat wel wilde en heel bewust vermeden we elke vorm van overleg.
Met het tehuis en zijn mentor had ik nu afgesproken dat ik zou proberen onze "list" vandaag uit te voeren met zijn zoon Menno. Menno haalde mij van het Centraal Station en we bespraken nog eens ons scenario. We kwamen ook allebei zeer zelfbewust binnen en namen hem zonder probleem mee.
Eerst reden we over de Boulevard en toen naar de Posthoorn op de Korte Voorhout, het was prachtig weer en we aten op het terras. Een geweldig geslaagde overval, vooral omdat hij, meneer de Jager, in het tehuis bekend staat als de man die nooit iets wil.
Op de Lange Voorhout is een expositie van de grote beelden van Botero, en in het Paleis zijn schilderijen van hem te zien. Bij Familia dezelfde gezinssamenstelling als bij Erica als kind. De hond, de boxer Madsy, kreeg Erica als puppy toen ze twaalf werd.

Twee werkdagen.

In W-O richting.
Gisteren en vandaag werd er keihard in de tuin gewerkt. De nieuwe mevrouw van de thuiszorg is ook binnenshuis de zaak op orde aan het brengen. In welke richting ik ook kijk, het ziet er weer geweldig uit. Hierboven en onder het bewijs.

In N-Z richting.

Grigori Perelman.

De wereldvreemde en mensenschuwe Russische wiskundige Perelman is voor de journalisten zoek. Perelman, waar ik 11 juni over schreef, is nu wereldberoemd en ook de meest besproken geleerde van dit moment.
Van Perelman is bekend dat hij graag in de bossen vertoeft en daar paddestoelen zoekt. Op intenet duikt nu in verband met Perelman de "Paddestoelentheorie van de Russische ziel " op.
Zoon Thijlbert, die duizenden kilometers te voet in Rusland aflegde, werd nogal eens gevraagd wat hij in die onherbergzame streken deed. Spion van de KGB? Als hij dan vertelde dat ie op zoek was naar de Russische ziel werd er een feestje voor hem georganiseerd.
Het is de vraag of de slimste mens van dit moment (dit is niet van mij) Grigori Perelman de Russische ziel zal vinden.
Er zijn haast geen foto's van Perelman, deze stond gister in het NRC Handelsblad en is in 2003 genomen bij een lezing in New York. Perelman heeft met zijn weigering van de Fields Medal juist bereikt dat hij misschien wel de beroemdste wiskundige van deze eeuw werd. Zelfs Kamagurka kan niet meer om hem heen, zie hieronder.

NRC Handelsblad, 22-08-2006.

Schillen of triggeren.

Door Arnon Grunbergs artikel over zijn belevenissen in Afghanistan van vrijdag herinnerde ik me plotseling wat er gebeurde na de beschieting waar ik vorige week maandag over schreef. Bij mij dus niet het afpellen van de ui zoals Günther Grass deed, maar ineens de herinnering doordat iemand iets zegt.
Tot nu toe meende ik dat na het tweede salvo van de Spitfire (zie 14 augustus) ik naar ons huis rende en net op tijd kwam om de kelder te halen. Zo was het niet. Tweelingbroer Piet stond me bij de deur op te wachten. Op het moment dat ik binnen rende ratelden de mitrailleurs al boven ons huis. Mijn vader, met zijn stompje arm nog in het verband, en mijn moeder stonden in de gang. Mijn vader riep 'liggen' en Piet en ik lieten ons vallen. Moeder ging bovenop Piet liggen en mijn vader idem op mij. Ik zie nog Piets gezicht dat mij vanonder moeder aankeek en zijn linker arm die onder haar uitstak! We dachten waarschijnlijk hetzelfde, maar hebben nooit over dit voorval gesproken. Op de begrafenis van Piet vertelde ik dat hij ondanks die luchtaanval op me stond te wachten en de deur voor me openhield en dat we toen de kelder ingingen. Nee, dus niet de kelder maar de gang. Bedankt Arnon.

Een zondagmiddag in Overijssel.

Voordat ik Peter Meijboom in Raalte bezocht lunchte ik in het restaurant van Kasteel Nijenhuis. Drie soorten brood naar keuze, idem drie soorten kaas, ham en een glas wijn. Alles van prima kwaliteit voor 4 euro. Misschien een aanrader voor lezers die nooit buitenshuis eten? Er zijn mensen die entree moeten betalen, dus die geen museumkaart hebben. Hoe kan een gezond mens zonder museumkaart? In de museumwinkel kocht ik nog twee boeken over Voerman. Hier het schilderij 'Noppende paarden met distels' ca.1900.
Bij Peter maakte ik kennis met L, gezien mijn weblog van gisteren een aangename verrassing. Op het schilderij kijkt ze in 'De Haagse School' De collectie van het Gemeentemuseum Den Haag, 1988. We bekeken nog vele kunstboeken en vooral 'MARILYN MONROE IN ART' (ROGER TAYLOR, UK), waarin twee schilderijen van Peter zijn opgenomen. Het is een heel mooi uitgegeven boek. Bij mijn vertrek kreeg ik een presentje mee: 'geschift werk' een selectie uit door J.J.van den Ende samengestelde schaakstudies. Voor mij heel bijzonder want in 1950 speelde ik aan het tweede bord van Goes met zwart tegen Van den Ende. Het was een van mijn eerste externe wedstrijden. Onze tegenstanders waren met de boot uit Zierikzee gekomen. Van den Ende vroeg mij of hij met zijn eigen bord en stukken mocht spelen. Natuurlijk mocht dat, ik hield remise.

Gerard wint het OOGSK.

Foto Peter.
Het OOGSK is gisteren gewonnen door Gerard. U ziet hem hier terwijl hij nog nadenkt over zijn laatste zetten. Stephan is door de bladeren van de notenboom nog goed zichtbaar. Ruud ontbrak. Uit rancune stuurde hij ons een moeilijke stelling om optelossen. Gerard heeft toegezegd zich erover te buigen, ik geef hem de tijd tot het volgende OOGSK.
De uitslag:
1. Gerard 7, 2. Carla 6 1/2 , 3. Evert 5 1/2 , 4. Stephan 5, 5. Willem 3 1/2 , 6.Peter 2 1/2.
Na afloop las de plaatselijke dichter Nicolaas Veter voor uit zijn pas verschenen tweede boek.
Het borrelgesprek ging geruisloos over in de filosofie, Peter stuurde mij 's avonds een aansluitend verhaal. Lees hieronder dus verder en bekijk Peters laatste mooie schilderij.

Van de schilder, dichter en filosoof Peter Meijboom ontving ik gisteravond een beschrijving van een ontmoeting met een schaker. Peter en ik eindigden 's middags onderaan in het OOGSK en hij zal gedacht laat ik Willem troosten met iets anders. Dankjewel Peter. Hierboven een van Peters laatste schilderijen 'Portret van L', 2006. Aan dit schilderij werkt hij nog.

Een aardige schaker.

De klok loopt. Ik wacht nu tien minuten op mijn tegenstander.
Buiten hoor ik groot kabaal. Na enige tijd komt mij ter ore dat mijn tegenstander van zijn fiets gevallen is. Ik zet de klok stil en ga kijken.
"Niets aan de hand, ik bleef even hangen!" roept hij.
Toegeschoten omstanders zetten zijn fiets weg. Alleen de voorlamp is kapot. Intussen heeft de man aan het bord plaatsgenomen, maar vergeten zijn regenpak uit te trekken. Met een zware natte mouw doet hi j e4, en veegt daarbij vier pionnen en drie stukken om.
"J'adoube!" roept hij en zet alles weer terug. Alleen pion e4 ligt nu omgevallen op veld e3, maar dat ziet-ie niet meer, want hij is al op weg naar de garderobe om zijn regenpak op te hangen. Teruggerend gaat-ie zitten en hijgt nog wat na, ik heb inmiddels de pion weer op e4 gezet, en e5 geantwoord.
"Verdorie, wat een haast!" zegt hij, "door dat rotweer ben ik te laat, maar mijn bril was kapot en toen ik van huis vertrok, was de achterband leeg. Toen moest ik de fietspomp van de buurman lenen, maar die was niet thuis, en toen ben ik maar zijn schuurtje ingegaan, maar daar was het zo donker, en toen heb ik op een hark getrapt en nu is dus mijn bril kapot, maar nu gaan we schaken!"
Ik glimlach beleefd en na zijn 2.Pf3 doe ik Pc6. Na een tijdje aandachtig turen naar de
stelling slaat hij tot mijn verbijstering op e5. Het kost me niet veel bedenktijd om zijn paard van het bord te nemen. Daar schrikt hij zichtbaar van en heft de armen ten hemel. "Dat geef ik op!" roept hij lakoniek en glimlacht er toch bij. "Ja, dat komt ervan", zegt hij, "m'n bril is stuk
en nou zag ik niet dat e5 verdedigd stond!" Ik weet niet goed hoe ik daarop moet reageren en maak maar een babbeltje met hem. Hij blijkt professor in de filosofie te zijn, wat me niet verbaast. Nou weet ik zelf toevallig ook een beetje over filosofen, dus ik begin over Schopenhauers Die Welt als Wille und Vorstellung en zeg dat de grondgedachte (hoewel wat pessimistisch van aard) van dat werk me wel aanspreekt. "Allemaal onzin!" roept hij, "er is maar één filosoof en dat is Kant natuurlijk! Ah, Kant, denk ik, en begin meteen over das Ding an sich, en maak een voorzichtige vergelijking met de ideeénleer van Plato, wijs hem op eventuele overeenkomsten. Maar dat interesseert hem niet, hij praat slechts over het privéleven van Kant en met name over diens culinaire voorkeuren. Zo verwatert het gesprek enigszins, maar ik begin nog even over Sein und Zeit van Heidegger, de ultieme filosoof volgens vele vakbroeders. "Ja, Sein und Zeit", zegt hij, "Daarvan zijn vele interpretaties mogelijk. Bijvoorbeeld deze" (en hij kijkt op z'n horloge), "wij zijn hier, en het is tijd om naar huis te gaan."
"Weet u", fluistert hij mij in het oor als ik ook aanstalten maak om op te stappen, "de enige Dinge an sich zijn voor mij de schaakstukken, hoe die zijn en wat ze eigenlijk zijn, daar komen wij niet achter. We kunnen ze slechts waarnemen." Daar weet ik zo direkt niks op te zeggen, maar
als ik een uur later in mijn bed lig, heb ik het antwoord: "behalve als je bril stuk is."

Het OOGSK.

Morgen willen Carla, Evert, Gerard, Peter, Stephan en ik hier winnen. We spelen om het Omstreden Open Gorssels Schaak Kampioenschap, het OOGSK.
Bij het afscheid van het huis van Ton en Aaltje in Borger kreeg ik dit "schaakstuk", voor in de tuin. Gelukkig was Piffin er toen nog, zij kon het op de juiste plaats zetten. Het hoort wel bij een huis waarin om het OOGSK wordt gespeeld.

De Mark IX.

De Spitfire waarmee de RAF in 1944 op Zuid-Beveland vloog was de Mark IX.
Het vliegtuig was bewapend met twee 20-mm kanonnen en vier 0.303 inch (ruim 7 mm) mitrailleurs.
De aanval van een Spitfire ging in twee fasen. Kort voor het beoogde doel dook het toestel tot laag boven de bomen, de Duitse luchtafweer kon hem dan niet goed onder vuur nemen. Het eerste salvo van de mitrailleurs en kanonnen duurde circa drie seconden. De piloot trok dan snel op, keerde en dook weer omlaag voor het tweede salvo van drie of vier seconden. De munitie was daarmee op en de vliegenier moest zo snel mogelijk naar zijn basis terug.
De Spitfire had een vliegbereik van ongeveer 700 km.
In september 1944 werd de linkerarm (hij was links) van mijn vader bij zo'n aanval afgeschoten. Toen ik enkele dagen later de koeien moest voeren kwam er een aanval boven onze boerderij. Na het eerste salvo wilde ik naar de kelder in ons huis rennen. Net buiten de stal vloog een van de vliegtuigen recht op me af zoals op de foto. Ik dook in elkaar, hoorde het gieren van de kogels en een harde klap op de deur achter me. Het gat in de staldeur bewees dat in elkaar duiken heel nuttig kan zijn.
Als ik deze foto zie voel ik de angst van toen weer.

De Spitfire.

Duidelijk ben ik druk bezig met de voorbereiding van mijn praatje aanstaande woensdag over de slag om de Westerschelde. De Engelse Spitfire en de Duitse Messerschmitt (hieronder) spelen daar een belangrijke rol in. Op een zondagmiddag in de zomer van 1944 werd boven ons dorp in een ongelooflijk spannend luchtgevecht een Spitfire neergehaald door een Messerschmitt. De hele Borsselse bevolking stond te kijken. De Engelse piloot kon zijn toestel nog buiten het dorp trekken, het kwam neer op een wei van mijn vader. De Duitsers sloten alles direct af, gelukkig liepen er geen koeien. Het vliegtuig sloeg met de piloot de grond in. Toen we, veel later, weer de wei in mochten was er een enorme kuil weet ik nog.

De tegenstander van de Spitfire.

Gemeentemuseum Den Haag.

Ik ging gisteren naar den Haag voor Theo van Rysselberghe, maar ik kwam terug met Bernard Buffet.
Bij Van Rysselberghe vond ik twee schilderijen die me aanspraken, 'Een jongen voor een boerderij, 1982' en 'Jeanne en Maquerite Schobach,1984'.
Het museum maakt flink reclame met Van Rijsselberghe en ik had daardoor niet in de gaten dat er een grote tentoonstelling van Buffet was. Uiteindelijk was ik langer bij Buffet dan bij Van Rysselberghe en kocht ik ook alleen de catalogus van deze (volgens de catalogus) omstreden kunstenaar. Heel veel naakten, maar bij Buffet misschien wel evenveel mannen! De keus voor mijn blog is bij Buffet te groot, daarom 'gewoon' bloemen.

Yentl.

Mijn buurjongen Pierre komt geregeld even 'buurten', zijn hond Yentl volgt hem natuurlijk. Het zal duidelijk zijn dat Yentl geen gewone hond is. Ook Erica was zeer op hem gesteld en Yentl mag hier ook logeren als dat zo uitkomt.
De wikipedia geeft o.a. het volgende over hem:
'De whippet kan in enkele seconden een snelheid van 55 km/u bereiken. Hij is de enige windhond met een goede neus, die hij ook gebruikt om te jagen. De whippet is bovendien een ren- en gezinshond'.
Inderdaad is het een heel lieve gezinshond. Het liefst lag hij op de bank tussen Erica en mij in als we TV keken.

Darwinisme.

Vanavond op de voorpagina van mijn krant niet alleen verontrusting over het terrorisme, maar ook over het intellectualisme.
De grafiek spreekt voor zichzelf. De Amerikaanse onderzoekers vinden de teruggang van de evolutieleer in de VS zeer zorgelijk. Hun conclusie is dat de tijd dat wetenschap en technologie als onpartijdige brengers van vooruitgang werden gezien, voorbij is. Helaas zegt de plaats van Nederland in deze grafiek ook heel veel over ons zogenaamde kennisland. Die tijd is ook al lang voorbij. Nee, een Belgenmop kunnen we ons al lang niet meer permitteren. Over de radio hoorde ik dat al duizenden per jaar voor de betere cardiologie en oogheelkunde onze zuidelijke grens overtrekken!

Borssele.

Dit is de dorpskern van het dorp Borssele, niet te verwarren met de gemeente Borsele. De gemeente Borsele is eigenlijk wat wij vroeger noemden 'De zak van Zuid-Beveland' en omvat 15 dorpen. De dorpskern van Borssele, waar ik ben geboren, ziet er nog net zo uit als vroeger. Over dat vroeger ga ik aanstaande woensdag 16 augustus vertellen in de ouderensoos hier in Gorssel en wel in het bijzonder over 1940-'45. Naast mijn eigen herinneringen gebruik ik 'Geheim Dagboek' van Hans Warren uit die tijd. De foto is in de richting noord-zuid genomen. De inrichting van dit dorpsplein is kenmerkend voor de Zak van Zuid-Beveland, bijvoorbeeld het dorpsplein van Nisse is net als dit. Het bestaat uit de kerk, de vijver en het 'Viskot'. Het Viskot is de 'hangplek' van de ouderen.

Das en broekriem.

Piffin is terug in Toronto. Opa kan dus weer van vroeger vertellen. Het NRC Handelsblad plaatste deze zwemmende das op de achterpagina bij een artikel over Jaap Dirkmaat en de vereniging Das en Boom. In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw werkte ik als vrijwilliger voor die vereniging. Een of tweemaal per week had ik dan nachtdienst van acht uur 's avonds tot acht uur 's morgens. De telefoon van Das en Boom werd dan doorgeschakeld op ons toestel.
Das en Boom moest 24 uur bereikbaar zijn voor dassen in nood. Dikwijls ging het om aangereden dassen, ik riep dan de dichtstbijzijnde medewerker van ons op. Eenmaal kreeg ik een telefoontje over een das bij Ommen die niet uit het water kon omdat de betonnen rand van de kade te hoog was. Ik zei dat ik de brandweer zou oproepen maar omdat het midden in de winter was vroeg ik mezelf af of het niet sneller kon. Een ingeving redde de das. Ik zei tegen de man aan de kade dat hij kon proberen of de das in zijn broekriem (mits hij die had) wilde bijten en waarschuwde hem het dier niet aan te raken en op afstand te blijven. Een das in nood is levensgevaarlijk. De das beet en liet zich zo uit het water trekken!

Een zomeravond TV.

Gisteren een prachtige documentaire in Close-up van de Avro over Frida Kahlo, een Mexicaanse kunstenares uit de eerste helft van de vorige. Hier zie je haar in de armen van haar min. Daarna kon Zomergasten me niet bekoren, om half elf had ik het wel gezien. Presentator Joris Luyendijk en beeldend kunstenaar Van Lieshout konden twee uur lang geen emoties of enthousiasme bij me opwekken. Net als Piffin vond ik hen een saai stel. De films over de Russische graanoogst en over de trekpaarden waren bij mij natuurlijk wel in de roos.
Donderdag is op Nederland 1 om 16.05 een herhaling van Kahlo.

Embedded journalist.

Arnon Grunberg is met de Nederlandse troepen in Afghanistan. Gisteren zijn eerste artikel hierover in het NRC Handelsblad (Eliane moet Grunberg maar eens tekenen voordat de taliban hem pakt).
Sergeant Jordy heeft nu niet alleen kaas bij zich maar ook een kaasschaaf 'dan vreten mijn collega's niet alles direct op'. Vrienden en familie zullen hem veel kaas sturen. De kaas smelt daar, daarom eerst in de koelkast en dan met enkele flinke klappen in vorm slaan en schaven maar.
De krant plaatste bij het artikel van Grunberg deze prachtige foto van een jongetje dat zijn vader uitzwaait bij het vertrek in Eindhoven.

Taartjes.

Gisteren bezochten Piffin en ik het Groninger Museum. Ik houd van dat museum, Erica en ik hebben het vanaf het begin geregeld bezocht.
Heel belangrijk van een museum is het restaurant. Op de foto de taartjes: Piffin's chocoladetaart en mijn "Groninger Museum" taartje.
De beelden van Marc Quinn vormden de belangrijkste tentoonstelling, wij hoeven er niet voor terug maar er waren wel mooie bij. Een publiekstrekker leken de zeegezichten van Jan Cremer. Een mooie bestemming vonden wij om ze per kilo te verkopen. Per kilo olieverf zijn ze waarschijnlijk de duurste ooit, we willen records tegenwoordig. Verder waren er nog Anuschka Blommers en Niels met foto's, daar waren ook wel mooie bij.
Tijdens de lunch spraken we nog eens over haar ambities. We houden het op de exacte richting, dan blijft de astrofysica mogelijk. De kunst blijft in de familie, dat is bij Piffin heel duidelijk: 'als ik met wiskunde bezig ben is er in de kantlijn altijd een tekening, maar als ik teken is er geen wiskunde in de kantlijn'.