Saturday, June 18, 2005

Brokkenpiloten.


Van het dit jaar verschenen boek "Requiem voor Newton" van Klaas Landsman kocht ik in maart, bij boekhandel Van Someren in Zutphen, de toen net binnengekomen twee exemplaren. Het motto "van een goed boek moet je er altijd minstens twee kopen"heb ik van een bekende Nederlandse schrijver, ik weet niet meer van welke.
Thijlbert mailde me dat hij Landsman als een detective las, zodat ik er ook nog een voor Michiel ga kopen.
Landsman is hoogleraar wiskunde en mathematische fysica. Van 1989 tot 1997 werkte hij in Cambridge. In "Requiem voor Newton" beschrijft Lansman zijn jacht op enerzijds de mooie Ellen (een studente van Stephen Hawking) en anderzijds op de levens achter de grote natuurkundigen. Na Newton komen de reuzen van eind negentiende en begin twintigste eeuw uitvoerig aan de orde, Einstein, Bohr, Planck, Schrödinger, Von Neuman, Heisenberg en vele anderen.
Wat mijzelf al jaren intrigeert is waarom relatief veel van deze geniale mensen in hun privé leven zulke brokkenpiloten waren. Klaas Landman komt met ruim voldoende "roddel"om mij nog nieuwsgieriger te maken naar dit fenomeen.
Een voorbeeld: de Oostenrijker Erwin Schrödinger een geniale wis- en natuurkundige.Hij is vooral beroemd geworden met de "Schrödinger-vergelijking" die je als de wiskundige grondslag van de quantum-mechanica kunt beschouwen. Schrödinger kon van geen vrouw afblijven. Nu lees ik bij Landsman dat Schrödinger door zijn eigen vrouw bedrogen werd met Weyl. Herman Weyl was een van de grote Duitse wiskundigen in de eerste helft van de vorige eeuw. Het is van alle tijden, maar toch aardig om te weten. Op Schrödinger kom ik nog een keer terug in mijn blog in verband met zijn beroemde kat, die moet nu nog even wachten, dat kunnen katten heel goed.
Net als Thijlbert lees ik "Requiem voor Newton" als een detective. Als je echter bij namen als Werner Heisenberg of Max Planck geen idee hebt over wie het gaat is dit boek misschien niet echt iets voor u, er komt nogal wat natuurkunde in voor.
Tot slot nog wat natuurkunde als toetje, vooral ook omdat ik twee mooie plaatjes wil laten zien. Even de tanden op elkaar!
In de Fermionendans (mijn blog van 12 mei) schreef ik over de zon als fusiereactor waardoor wij zoveel warmte ontvangen dat we op onze planeet aarde kunnen leven.
Op het plaatje hierboven zie je links twee kernen van het waterstofatoom: deuterim en tritium (watersof omdat er één proton,de plus-lading, in de kern is). Door de zeer hoge temperatuur fuseren de waterstofkernen waardoor een enorme energie vrij komt èn een heliumkern èn een neutron.
Al decennia lang hopen de natuurkundigen dit proces voor onze energiecentrales te kunnen toepassen. Hieronder zie je het principe van de experimentele Tokamak. De Tokamak is in de jaren vijftig van de vorige eeuw ontworpen door onder andere de Rus Sakharov (ja, de dissident). Nog steeds is de Tokamak de hoop van de kernfysici om ooit kernfusie rendabel te maken. De zon in het klein op aarde dus!
Ik geef alleen het mooie plaatje, wie meer wil weten over deze experimentele reactor kan dat op Internet vinden.

1 comment:

Eliane said...

Kun je dat ook omdraaien? Als ik nou ineens enorm vreemd zou gaan, zou dan mijn genialiteit tevoorschijn komen?