Rinooy Kan

In Zaterdag &cetera van dit weekend staat een interview van Jannetje Koelewijn met Rinooy Kan. Kan begon, zegt hij, als achttienjarige in de zuivere wiskunde vanwege de fascinatie voor de wetmatigheden tussen getallen. Dat begon al op de lagere school:
‘Zes kwadraat min vijf kwadraat is gelijk aan zes plus vijf, zeven kwadraat min zes kwadraat is zeven plus zes. Enzovoort, enzovoort’. Je kunt dat uitproberen tot je ons weegt, maar beter in één keer bewijzen vindt hij.
Kan lijkt me een prima leraar hij laat het bewijs aan de lezer over.
Ik geef een visueel bewijs voor vijf kwadraat min vier kwadraat dat geschikt is voor de basisschool en het begin voor een algebraïsch bewijs wat je vroeger in de eerste of tweede klas van de H.B.S moest kunnen uitwerken.

Vera Janacopoulos.

Vanmorgen vertrokken Lisa en Jeremy weer naar Londen en keerde de werkelijkheid van Gorssel en Nederland terug. Omdat ik nog een beetje versuft was keek ik naar Buitenhof (normaal kijk ik alleen ’s avonds TV). Een discussie over de vrijheid van meningsuiting.
Door de media wordt je misschien wel aangepraat dat de onverdraagzaamheid van deze tijd is en we vroeger veel milder waren.
Ons oordeel over kunst en kunstenaars is in ieder geval altijd zeer divers geweest en zeker als het vernieuwende kunst betrof konden we een kunstwerk meedogenloos neersabelen of juist hemelhoog toejuichen. Een ‘onschuldig’ voorbeeld vind ik het volgende (een van mijn favorieten) gedicht van Jan Engelman uit 1930.

Vera Janacopoulos

Ambrosia, wat vloeit mij aan?
Uw schedelveld is koeler maan
en alle appels blozen

de klankgazelle die ik vond
hoe zoete zoele kindermond
van zeeschuim en van rozen

o muze in het morgenlicht
o minnares en slank gedicht
er is een god verscholen

violen vlagen op het mos
elysium, de vlinders los
en duizendjarig dolen

Na de verschijning van dit gedicht vielen de literaire critici over elkaar heen. Nu nog bekende schrijvers en dichters gaven ongezouten hun mening.
Terwijl Vestdijk schreef dat met dit gedicht ‘de toppen van klankraffinement van de Nederlandse poëzie’ waren bereikt en Victor van Vriesland het een ‘een wiegend bedwelmend toverformulier’ vond, dacht Anthonie Donker dat met dit gedicht het einde van de poëzie was bereikt!
Vera Janacopoulos was een Braziliaanse zangeres.

Wandelende takken.

Dit is Ingrid. De kinderen van Esther, mijn thuiszorg, brachten haar gistermiddag. De komende week logeert ze bij mij met nog vier ‘zusjes’. Bij de Wandelende takken zijn geen mannen nodig voor de voortplanting. Ingrid is de grootste van de vijf en daarom heeft ze ook een naam. Ze is zeer snel en in een mum zit ze op je neus of in je haar. Ingrid is duidelijk volwassen. Er zijn heel veel soorten wandelende takken, ze worden enkele maanden oud en zonder maatregelen zijn er dan velen in haar plaats gekomen. Esther neemt wel maatregelen.

Jo Koster

Vandaag met Lisa en Jeremy het Voerman Museum in Hattem bezocht. Omdat ik het werk van vader en zoon Voerman inmiddels redelijk ken kon ik mijn aandacht aan Jo Koster besteden.
Jo Koster (1868-1944) komt uit Hattem, na de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam is ze de wijde wereld ingetrokken maar bleef geregeld terugkomen naar Hattem en omgeving.
Haar schilderijen vallen op door hun mooie heldere kleuren. Hier een Bretonse haven uit 1928 en een portret van de zesjarige Constance van Vloten uit 1935

Drukke dagen.

Lisa met oude man bij het Kröller Müller, foto Jeremy.
Gisteren twaalf gasten voor het Tweede Kerstdag diner. Jeremy en Lisa kwamen daarvoor per auto uit Londen, ze blijven tot zondagmiddag. Het diner was een groot succes. Vanmiddag bezochten we het Kröller Müller. Vandaag hadden we ontbijt en warme maaltijd bij de ‘eenvoudige boekverkoopster uit Zutphen’. Morgen ontbijten we bij mij en gaan ’s avonds uit eten in de Roskam. In de middag willen we het Voerman Museum in Hattem bezoeken.

Onze herkomst.

In het decembernummer van het Maandblad van NRC Handelsblad staat een lezing van de hoogleraar psychologie Roy F.Baumeister aan de Florida State University. Een zeer leesbaar overzicht van de huidige ideeën over de verschillen tussen mannen vrouwen.
Het meest opmerkelijk, voor mij althans, is dat we nu dankzij DNA-onderzoek meer weten over onze herkomst en wel:
De huidige mensheid stamt af van tweemaal zoveel vrouwen als mannen!
Dat wil dus zeggen dat in de hele geschiedenis van het mensenras ongeveer 80 procent van de vrouwen en maar 40 procent van de mannen zich heeft voortgeplant. Bij wat langer nadenken en lezen van Baumeister is dit heel plausibel maar ik vind het opmerkelijk.
De Adam en Eva zijn van Lucas Cranach de Oudere 1528. Cranach heeft vele malen deze bekende personen geschilderd.

Keuzes.

Wat kies ik voor vandaag? De modder, de porno van de dag: Willem Holleeder, de Hells Angels, de Hedgefondsen?
Nee, ik kies de wereld vanuit het perspectief van mijn slaapkamer en begin met een foto uit het raam van die kamer. Lees daarna in de NRC dat Marlene Dumas ons 55.000 euro heeft geschonken om met behulp van de Vereniging Rembrandt een schilderij van Max Beckmann te kopen.
Wat is er tussen Beckmann (1884-1950) en Dumas (1953)?
Beckmann vluchtte uit Duitsland omdat Hitler zijn werk tot ‘Entarte Kunst’ bestempelde.
Dumas kwam uit Zuid-Afrika toen Mandela nog in de gevangenis zat.
Beiden zijn fantastische portretschilders.
Beckmann zei tegen ons hier:
‘Ik ontwaakte en bevond me in Nederland te midden in een wereld van Drift’.
Dumas zei tegen ons:
‘Ik ben nie van hier niet. Ik ben geboren in Zuid-Afrika, heb een Nederlands paspoort, door mijn naam denken ze dat ik Frans ben en mijn moeder dacht dat Nederland van België was’.
Wat een heerlijke gedachte dat er mensen zijn die aan de andere kant van het heelal leven dan Holleeder en de Hells Angels.
Wij kunnen elke dag kiezen, maar dan vraag ik u toch nog wat. Terwijl gewoonlijk 100 tot 150 mensen dagelijks mijn weblog bezoeken, waren dat er dinsdag de 18de bijna 1400.
Waarom?
Mijn plaatjes: foto uit mijn slaapkamer om 10 uur. Drieluik van Max Beckmann. Marlene Dumas ‘Barbie’ 1997.

Paardentractie.

Van Lennerd kreeg ik laatst een artikel uit Imagine. Van de lezer werd echter niet gevraagd zich wat voor te stellen, hij werd geconfronteerd met de stand van zaken in de paardentractie anno 2007.
Er wordt op verschillende plaatsen en vooral in de biologische landbouw nog/weer gebruik gemaakt van paardentractie, zoals dat bij de Amish in Amerika ook nog steeds het geval. De Amish hebben echter in de 50 jaar dat hier de paardentractie bijna helemaal verdween hun werktuigen gemoderniseerd. Op dit moment wordt er op drie manieren paardentractie ingezet.
1. Op de oude bekende manier met werktuigen en tuig zoals we dat 60 jaar geleden ook kenden en gebruikten.
2. Met een zogenaamde ‘voorwagen’. Hierbij trekken de paarden als het ware een tussenwagen met wel of niet een hulpmotor. Daardoor kan de boer een modern landbouwwerktuig wat normaal aan een tractor gekoppeld is achter deze voorwagen hangen.
3. Nu komt toch een beetje Imagine, maar hier en daar zijn ze er al wel, het gemoderniseerde landbouwwerktuig dat direct door de paarden aangetrokken wordt. Helaas zijn er nog geen fabrieken die het aandurven om moderne landbouwmachines te maken voor directe paardentractie. Wel zijn er hier en daar boeren die zelf kunnen lassen enz. en dus zelf zo’n werktuig maakten.
Van de derde generatie heb ik geen goede foto kunnen vinden, daarvoor vraag ik dus wat Imagine.
Op de bovenste foto ziet u een voorwagen met grasmaaier op de tweede een voorwagen met balenpers en de op de onderste een schijveneg zoals we die al kenden.

Dr Phil.

In het NRC Handelsblad schrijft Nicolien Mizee een vriendelijk en aardig artikel over ‘Dr Phil’. De TV-psycholoog Dr Phil is een Amerikaans fenomeen wat wij missen, wanneer wij een ernstig relatieprobleem hebben moeten we in een langdurige therapie en misschien wel aan wel of niet verzekerde dure pillen.
Geef me dan maar Dr. Phil, hij stelt je een aantal eenvoudige vragen die je naar eer en geweten moet beantwoorden en klaar is Kees. Voor velen is het ook bijzonder prettig dat je daarna een bekende persoonlijk bent: ‘die man of vrouw die toen op de TV bij Dr Phil was’.
Eliane illustreerde het artikel en de krant maakte het te groot voor mijn scanner. De linkerhand van Dr Phil zult u op de TV moeten bekijken.

Lucas Cranach.

Lucas Cranach de Oudere (1472-1553) is tot 17 februari in Frankfurt te zien. Dat is zeer verleidelijk, met zo’n comfortabele Duitse trein en 1 overnachting lijkt me dat een heerlijk uitje.
Cranach leerde ik pas heel laat kennen, ik denk in de jaren zestig in het Kröller Müller dat in de vaste collectie een Venus met Amor heeft van Cranach. Een van de velen moet ik zeggen want Cranach schilderde Venus in meervoud.
Lucas Cranach en zijn zonen Hans en Lucas de Jongere hebben in hun tijd echt een soort schildercentrum opgezet met een enorme productie.
Volgens Janneke Wesseling in de NRC van gisteren lag het meesterschap van Cranach de Oudere in het naakt. Het naakt is in ieder iets wat we met z’n allen gemeen hebben, dus Cranach had een uitstekende voorkeur. Als ik ga hoop ik iets te weten te komen over de frivole hoeden en doorzichtige ‘glazen’sjaaltjes waarmee hij zijn modellen versierde.

Een hond moet ernaast.

Fietsende moeder met kinderen in brons in Gorssel.

Inmiddels beginnen de ideeën over het beeld van de fietsende moeder met kinderen een duidelijker vorm te krijgen.
Uit gesprekken met beeldhouwster Marijke Abels uit Heerde blijkt het volgende.
Een beeld op ware grootte is niet mooi. Beelden zijn groter of kleiner dan het uit te beelden object.
Een geschikte afmeting lijkt 2/3 van de ware grootte en dan op een stenen sokkel.
Een bronzen beeld als waar ik over schreef eist technisch van de gieterij hoog vakmanschap. Dat is voor de gieterij waarmee Marijke werkt geen probleem maar wel een gecompliceerde en tijdrovende arbeid, dus een kostbare zaak.
Voor de mechanische stabiliteit en vooral ook voor de oerhollandse voorstelling stellen we een beeld voor met aan de ene kant van de moeder een kind op eigen fietsje en aan de andere kant een hond aan de lijn. In het zitje achterop het kleinste kind

Een bronzen beeld als hier geschetst komt op, een ruwe schatting in overleg met ook de gieterij, 30- tot 40 000 euro.

Wanneer ik voldoende garantie heb voor de financiering, kan Marijke aan het werk voor een schets, dat wil zeggen een model in was of brons in het klein.

Graag houd ik mij aanbevolen voor goede ideeën en of hulp in de komende tijd voor de financiering van mijn plan.

Vandaag.

Janny Korenblik en ik lachten elkaar gisteren uit omdat we meenden dat we ‘het druk hadden’. Van haar kreeg ik de regionale krant De Stentor van vorige week vrijdag waardoor ik Eliane’s illustratie kan plaatsen. Het bijbehorende artikel is niet vrolijk. Getrouwde vrouwen met man en kinderen die dan ontdekken dat ze lesbisch zijn. Wat een ellende allemaal. Ik ken dat ook van mannen, misschien is het voor vrouwen erger? Wat een geluk dat deze ellende aan Erica en mij voorbij is gegaan.
Vandaag had ik het weer ‘druk’. Het water in de IJssel is voor deze tijd van het jaar extreem hoog, ik liet dat zondag al zien. Twee jonge (en mooie!) agentes volgden me toen ik een foto ging maken van het water hier in de uiterwaarden. De hond van de boer kwam me ook al waarschuwen, in ruil voor de foto wilde hij wel een flinke knuffel. Daarna reed ik even door naar De Brink in Deventer, zodat mijn foto’s van gisteren wat meer waarde krijgen.

De Deventerkerstboom.

De kerstboom die dit jaar op De Brink in Deventer staat begon als piepklein plantje in de tuin tegenover ons. Gisteren mocht hij zich nog eenmaal tonen op mijn blog. Vanmorgen kwamen de verhuizers, het bleken vaklui. Uit piëteit voor deze mooie Spar laat ik hier zijn laatste minuten in de Thuyalaan zien.

De IJssel vanmiddag.

Het water in de IJssel staat hoog op het ogenblik. Twee foto’s tussen Olst en Deventer aan de westkant van de rivier. Niet overal zijn de weiden nog voor de ganzen bereikbaar. Dat ze tot vlakbij de dijk moeten kwam mij goed uit voor de onderste foto.

De dood van een kerstboom.

Zondag 9 december 2007, het is zijn laatste dag. Morgenochtend om 8 uur komen ze met groot materieel en wordt hij als stadskerstboom in Deventer op De Brink geplaatst.
Mijn ‘overbuurman’, ik wens hem een vriendelijke dood. De onderste foto is vanuit een zolderraam.

Een potje marmite.

Kees Buddingh' met zijn vrouw.
Ik hoorde op de radio dat de literaire wereld in 2008 C.Buddingh’ wil eren. Kees Buddingh’ is geboren in 1918.
C.Buddingh’ is voor van mijn generatie een geliefde dichter, schaker en levenskunstenaar denk ik. Velen kunnen, net als Mieke van der Weij vanmorgen in de Tros Nieuwsshow, het eerste couplet van zijn beroemde gedicht ‘De blauwbilgorgel’ zonder aarzeling citeren:

Ik ben de blauwbilgorgel,
Mijn vader was een porgel,
Mijn moeder was een porulaan,
Daar komen vreemde kind’ren van
Raban! Raban! Raban!

Een gedichte wat mij als “technicus” veel plezier geeft is het:

PLUK DE DAG
Vanochtend, na het ontbijt,
ontdekte ik, door mijn verstrooidheid,
dat het deksel van een middelgroot potje marmite
(het 4 oz net formaat)
precies past op een klein potje heinz sandwich spread
natuurlijk heb ik toen meteen geprobeerd
of het sandwich spread-dekseltje
ook op het marmite-potje paste
En jawel hoor: het paste eveneens

In het voorjaar van 1957 maakte ik kennis met een neef van Kees Buddingh’. Bij het dagelijkse ‘uitlaten’ van de gevangen van het ‘Oranje Hotel’ aan de Van Alkemadelaan in Scheveningen. Je liep op 3 meter afstand, twee aan twee, in het rond op de binnenplaats van de gevangenis, 30 minuten. Meestal noemde je je naam. Deze keer hoorde ik …Buddingh’, ik keek de jongen verrast aan waardoor hij verder moest ‘ja met gh en het kommaatje’. Nee zijn neef Kees had hier niets mee te maken en wist er ook niet van.
Nooit vertelden je wandelmaatjes waarom ze daar waren behalve de Jehova’s getuigen, die tot 1965 meestal voor 2,5 jaar ‘de bak’ ingingen.
Van Kees Buddingh verscheen in 1953 het boek ‘Vrijwel op slag’ de hoofdpersoon daarin is Rikus Huet. Hans Ree denkt dat de schaker en wedstrijdleider Constant Orbaan daarvoor model heeft gestaan. Orbaan en Buddingh hebben elkaar goed gekend. Ze zijn beiden ook in hetzelfde sanatorium verpleegd voor tuberculose.

Bijvangst.

Naar aanleiding van mijn blog van gisteren was ik op zoek naar wat bijzonders met Callas en ja, You Tube is wel iets fantastisch.

De bijvangst was ook geweldig. Ik werd voor even weer 15 jaar.
The Weavers - Goodnight Irene

Casta Diva.

Dinsdag waren Lennerd en ik te gast bij Leuntje. We werden ontvangen met een 50 jaar oud krakend en schurend 45-toerenplaatje: Casta Diva uit Norma. Leuntjes las ons eerst het bij dit grammofoonplaatje horende gedicht van Hans Warren voor:

MARIA CALLAS

Uit de warrelpoel van de oude plaat,
rommelig, slepend voorspel, klonk opeens
het Casta Diva met zo'n grootse
fatale eenzaamheid, dat wie het hoorde
de plaats vergat, de plaat, de opera
en opgeheven werd naar sferen
waar griekse vrouwen, tijdeloos
en prachtig, noodlotssterren zijn,
hartstocht en dood voorbij.

In het Casta Diva smeekt Norma, de hogepriesteres van de Druïden de Galliërs om niet de Romeinen aan te vallen. Het lied is een gebed aan de maangodin om vrede, geen oorlog. De ware reden is haar Romeinse minnaar Pollione. De oorlog gaat toch door, ze weet gelukkig het leven van haar kinderen te redden maar eindigt met Pollione op de brandstapel. Callas zingt dit lied met een passie zoals Hans Warren heel mooi beschrijft.
De opera Norma is geschreven door Bellini (1801-1835) en ging in première op tweede kerstdag 1831 in het Scala te Milaan.
Met deze “hors d’oeuvre” smaakte het eten natuurlijk geweldig.

Getallen en verhoudingen.

Vorige week woensdag 28 november stond er een illustratie van Eliane van 300x380 mm in de Stentor. Omdat mijn scanner maximaal een A4 formaat (210x297 mm) aankan doe ik Eliane’s tekening in tweeën. Eliane illustreerde een artikel van Joep Trommelen over de moderne digitale informatiemaatschappij waarbij onze privacy voor een groot deel verloren gaat.
De datum 28ste viel mij op, mijn oudste broer Adrie werd 28-11-1920 geboren en stierf 28-02-2004, mijn tweelingbroer Piet overleed 28-09-1997.
Nu ik toch met getallen bezig ben nog even over onze papier formaten, gelukkig zijn die genormaliseerd.
Het begint met het A0 formaat, vouwen we dat doormidden dan hebben we tweemaal een A1 formaat, doen we dat doormidden dan hebben we tweemaal een A2 formaat enz. We kunnen dat doen omdat de breedte en hoogte een verhouding van 1: wortel twee = 1: 1,414 hebben.
De verhouding van breedte en hoogte van de guldensnede (1:1,618) heeft hier niets mee te maken. Sorry dat ik daar mee kom maar niet bètamensen gebruiken de guldensnede nog wel eens als een toverformule. Onze A-formaten zijn zo prachtig in tweeën te delen door de verhouding worteltwee. Geschiedkundigen behoren bij worteltwee wel wakker te worden. De Griekse geleerden begrepen dat getallen als worteltwee niet te schrijven waren als een quotiënt van twee gehele getallen dus als wat we nu een rationaal getal noemen. Het duurde daarna een flinke tijd voor de wiskunde verder kon dankzij de definitie van de irrationale getallen.
Een irrationaal getal kun je alleen schrijven als een woord, een symbool of een letter b.v. pi.
Het getal pi is in cijfers alleen te benaderen, maar wel net zo nauwkeurig als je maar wilt. Ben je niet tevreden met pi = 3.1415926…,dan laten we de computer even rekenen en schrijven er zo nog duizend decimalen achter.