Tuesday, March 31, 2009

Het heelal.


Op de dagen van mijn cursussen in Nijmegen en Utrecht heb ik in de auto altijd mooi tijd om over onze toestand op de aarde te denken.
Het grote verschil tussen Nijmegen en Utrecht is de geschiedenis. De wiskunde maakt nog dagelijks gebruik van kennis die al duizenden jaren oud is. Zeker ontwikkeld de wiskunde zich enorm en breidt zich continu uit maar met de kennis van Gauss (1777-1855) zou je ook nu nog een reus aan een topuniversiteit zijn.
De huidige kennis van de astronomie is niet te vergelijken met de kennis uit de tijd toen ik nog kind was. De oorzaak daarvan is vooral de ontwikkeling van de techniek. De tweede wereldoorlog heeft daar ook een enorme impuls aan gegeven.
In ieder geval waren een collega cursist en ik gisteren in Nijmegen het eens over onze bevoorrechte positie. Wij kunnen aan het eind van ons leven nog kennis nemen van wat Nelemans en Groot doen. Twee wetenschappers die in Amerikaanse wetenschappelijke tijdschriften publiceren en geavanceerd onderzoek aan het heelal doen. Het is bijna beschamend dat zij de oudjes komen bijpraten en ze wekken ook nog de indruk dat ze het leuk vinden. Ik troost me bij de gedachte dat de universiteit met wat we betaalden misschien de kosten kan dekken. Beide cursussen trokken meer dan dertig deelnemers, dat is misschien genoeg geld.
Nog even over ons heelal. Het is bijna 14 miljard jaar oud en dikwijls vraagt men ‘wat was er nou voor die oerknal?’ Nooit vraagt iemand je’hoe gaat het nou aflopen met dat heelal?’ Over die laatste vraag beginnen de astronomen het de laatste jaren eens te worden lijkt het. We hebben te maken met een uitdijend heelal en, dat is cruciaal, dat uitdijen gaat steeds sneller!
Daarom heb ik het zwarte vierkant van Malevitch gekozen, heeft de beroemde schilder een profetische blik over het heelal gehad? De astronomen denken namelijk dat het uitdijen inderdaad steeds sneller blijft gaan. Bedenk dat niets sneller dan de lichtsnelheid kan en als het zo is dat die snelheid bereikt wordt gaat voor ons dan het licht uit(!) en zijn we in het zwart van Malevitch terecht gekomen. Het licht gaat dan even snel van ons af als dat het naar ons toekomt, het staat dan stil en bereikt ons niet meer. Leuk hè die gedachten spelletjes?

No comments: